Wiem czym jest wyścig szczurów. Sam w nim uczestniczyłem. Dobrze się ustawić, zadbać o znajomości, wręczyć podarunek, pilnować swego miejsca, patrzeć na ręce partnerom, neutralizować przeciwników. Oprócz czystego zabiegania o mamonę trzeba jeszcze robić dobrą minę do złej gry. Pokazywać jaki jesteś szczodry, gdy mówią żeś sknera i zdzierca, modlić się w synagodze, gdy rzucają w twarz żeś bezbożnik i kolaborant albo pokazać jak udręczony jesteś postem, gdy szepczą, żeś nieczysty i poganin. Dodatkowo, żeby mieli w mieście respekt, musisz się odpowiednio ubrać i jadać nie to, co lubisz, ale to, co przystoi ludziom majętnym. W takim świecie wszystko można kupić. Nawet poklask ludzi, nawet ich pochwały i przyjaźń. Obłędny kult mamony, która bierze cię w posiadanie i bawi się tobą jak marionetką.

Dopiero Jezus wyrwał mnie z tego teatrzyku złudzeń, z domu tego wariatów, gdzie wszyscy pokazują, jak im dobrze i miło, choć w duszy cierpią smutek i jęczą ze strachu przed jutrem. Dzięki Niemu zyskałem nowe imię, nowy punkt odniesienia, skarb swój umieściłem w niebie. Już nie dbam o to, co pomyślą i powiedzą chwiejni jak trzcina na wietrze ludzie, ale jak mnie potraktuje Ojciec, który widzi w ukryciu. Jeśli zmienisz perspektywę, poczujesz, jakbyś zaczerpnął świeżego powietrza po latach spędzonych w zaduchu ludzkich opinii, jakbyś z ciemności zatęchłej piwnicy wyszedł na światło rześkiego poranka.

Nauczyłem się od Jezusa uciekać za miasto, na miejsce odludne i szeptać do Boga, który jest w niebie. Nauczyłem się mówić Mu o tęsknotach i pragnieniach – oby były zgodne z Jego wolą, dziękować za dary którymi mnie obsypał i cieszyć opieką, którą zapewnił – oby zło nie miało nade mną władzy. Przed Tatusiem nawet moje grzechy przestały być straszne. Potrafię stanąć w prawdzie i ukorzyć się prosząc o darowanie win, tak jak i ja staram się nie patrzyć krzywo na tych, którzy mnie skrzywdzili. 

Jak dobrze jest bardziej ufać Jahwe niż swojej przemyślności, mocniej zabiegać o Jego królowanie niż troszczyć się o swoje jutro.

Tylko wielka zuchwałość lub czyste sumienie mogą prosić o przyjście Królestwa i nie bać się sądu Bożego (św. Hieronim).

Prosimy o Chleb, o którym Pan powiedział w Ewangelii: „Ja jestem chleb żywy, który z nieba zstąpił” (J 6,41) (św. Hieronim).

Jaką ma nadzieję na wysłuchanie tej prośby człowiek, który chowa nieprzyjaźń wobec bliźniego? Modląc się, kłamie. Mówi bowiem: „odpuszczam”, a nie odpuszcza. Toteż choć prosi Boga o przebaczenie, nie U2yska go (św. Jan Złotousty).

Na dobrej ziemi łatwo rodzą się chwasty próżnej chwały. Pan każe je wyrywać, aby nie zagłuszały roślin uprawnych (św. Jan Złotousty).

Co za głupota zostawiać skarby tutaj, skąd odchodzisz, a nie umieszczać ich tam, dokąd zdążasz! Tam złóż swój majątek, gdzie jest twoja Ojczyzna (św. Jan Złotousty).

Alegorycznie rdza oznacza pychę, która niszczy blask cnót. Mól, który zżera szaty, to zawiść, bo ona w ukryciu, tak jak mól, zżera wartość dobrych czynów i rozrywa jedność. Złodziejami są heretycy i szatani, zawsze gotowi, aby nas obłupie z tego, co duchowe (Raban Maur).

Jeśli odrzucimy niepotrzebne troski, przyszłość sama o nas się zatroszczy, bo Bóg zapewni nam wzrastanie w wiecznej miłości (św. Hilary).

Mt 6,1-18 Sprawiedliwość w sercu

Praktykowanie sprawiedliwości wymaga właściwego wewnętrznego nastawienia. Chęć zdobycia poklasku niweczy ich wartość. Dawanie dla zyskania poklasku jest w rzeczywistości „kupowaniem”. Sprawiedliwe czyny muszą być dokonywane „w ukryciu”. Czym innym jest „świecenie” przykładem Bożej miłości, w którym chodzi o chwałę Boga, a nie własną (Mt 5,16).  Prawdziwa nagroda czeka modlącego się tylko wtedy, jeśli jego uwagą będzie skupiona całkowicie na Bogu, a nie na zrobieniu dobrego wrażenia na innych.

Modlitwa chrześcijanina jest prosta. Nie polega na magicznych formułach ani mnożeniu słów. Szczerość i bezpośredniość są najlepszym gwarantem porozumienia z Bogiem. Wzorem takiej modlitwy jest „Ojcze nasz”, które koncentruje się wpierw na chwale Boga i dobrach zbawczych, a następnie jest prośbą o zabezpieczenie najważniejszych potrzeb materialnych chrześcijan i błaganiem o Bożą opiekę przed złem i moc do udzielania przebaczenia krzywdzicielom.

Praktyka postu w religijnej społeczności Izraela była w czasach Chrystusa na tyle poważana, że stanowiła także okazję do nadużyć. Gorliwość w poście pozwalała na wynoszenie się nad innych. Istota pobożności wyklucza jednak taką postawę. Autentyczna sprawiedliwość polega bowiem na służbie samemu Bogu i dlatego powinna być praktykowana w ukryciu.

1 „czynić  sprawiedliwość” – typowe wyrażenie ST (Rdz 18,19; Ps 106,3; Iz 56,1).

4 „w ukryciu” – bez intencji pokazania tego komukolwiek; por. Mt 6,6.18.

6 „izdebka” (gr. tameion) – wewnętrzne pomieszczenie, niedostępne dla innych.

7-8 „poganie” – synonim religijnej niedoskonałości.

9-10 „niech będzie uświęcone Twoje imię” itd. – ukryte passivum divinum, czyli forma wskazująca na działanie samego Boga.

11 „chleb epiousios” – 1. na dziś; 2. potrzebny do życia; 3. niebiański (eucharystyczny); 4. na jutro; 5. od Ciebie (Boga); 6. sprowadzający czas ostateczny.

12 „winy” – dosłownie: „długi”.

13 „nie wystawiaj nas na próbę” por. 2 P 2,9.

„złego” lub „Złego”.

14 Boże przebaczenie jest wewnętrznie związane z przebaczeniem ludzkim.

Mt 6,19-34 Poleganie na Bogu

Mimo słownictwa dotyczącego bogactw głównym tematem fragmentu jest bezwarunkowe uczniostwo. Bogactwo należy do potencjalnych zagrożeń w podążaniu za Chrystusem. Tylko nieliczni są w stanie posiadać wiele nie popadając w niewolę bogactw. Serce człowieka przepełnione pożądaniem dóbr materialnych nie jest w stanie poświęcić uwagi Panu. Jezus nie wymaga od człowieka całkowitego ubóstwa. Jego uczeń musi jednak docenić realność zagrożenia bogactw. Podporządkowanie woli Bożej musi być całkowite. Częściowe poddanie prowadzeniu Bożemu jest faktycznie życiem według własnego pomysłu. Pan może być tylko jeden.

Królestwo niebios jest najważniejszą potrzebą ucznia Chrystusa (Mt 6,33). Jego własne potrzeby będą zaspokojone przez niebieskiego Ojca. Ten, który zadbał o całe stworzenie, z pewnością potrafi troszczyć się o swoich wyznawców. Dlatego nawet uczeń Jezusa wędrujący przez Palestynę bez trzosa i drugiego odzienia (Mt 10,10) nie musi martwić się o swój byt. Jego naśladowcy w każdym czasie są wezwani do tej samej ufności w Bożą Opatrzność i podporządkowaniu życia jedynemu celowi osiągnięcia królestwa.

19  „mól i rdza niszczą” – rzeczy tego świata są nietrwałe; por. Koh 1,1.

22  „oko” – w kulturze helleńskiej oko było istotnym organem człowieka, ponieważ dawało dostęp do świata.

24  „mamona” – forma emfatyczna od hebr. mamon – „bogactwo” lub „własność”.

25  „dlatego” – odnosi się do całego wywodu wyżej.

32  „poganie” – tu synonim ludzi bez wiary.

34  „Dosyć ma dzień swojej biedy” – chrześcijanin winien żyć w Bożym „teraz”.